İŞLETMEDE VERİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Irk
1 Kaliteli (Sağlıklı ve yüksek verimli) ana-baba seçilmeli.
Süt hayvanı olarak Siyah Alaca tercih edilmeli.
Simental, Montafon da süt verir. Ancak bu hayvanlar ağa hayvanıdır.
Çok yer, az süt verirler. Siyah Alaca da çok yer, ama çok süt verir.
2 tohumlama ile sürü ıslahı yapılmalıdır.
Tahumlamada boğa kullanılmayacak.
Danası anasından fazla süt vermiyorsa ıslah yapılamıyor, üretici zarardadır demektir.
3 Tohumlanacak hayvanın vücut yapısı ve süt verimine göre uygun boğa seçilmelidir.
Eşleştirme proğramı yapılmalıdır.
HAYVANCILIĞIN BAŞ DÜŞMANLARINDAN BİRİSİ AHIR BOĞASI KULLANMAKTIR.
Bakım Besleme (Fiziksel Ortam = Stres ??)
4 HAYVANLARIMIZI NE KADAR TANIYORUZ.? İhtiyaçlarını biliyor muyuz?
* (Buzağı,Dana,Düve,Tosun,İnek,Boğa,Sağmal,Kuru Dönem).
* (Yem,Su,Tuz,Hava,Sıcaklık,Rutubet,Gürültü,Tımar,Aşı,Hastalık,Kızgınlık,Doğum,Sağım).
* (Zoonoz Hastalık,Brusella,Tüberküloz,Şap,Mastitis,IBR,BVD,Trikofiti, Asidazis, Ketozis)
5 HAYVANLARDA SİNDİRİMİ NE KADAR BİLİYORUZ?
Yem maddeleri yutulduğu zaman vücuda girmiş olmazlar. Yemlerin sindirilmeleri önemlidir.
6 Damızlık hayvanın bakım beslemesi ananın karnında başlar.
İnek doğuma iki ay kala kuruya ayrılır. Bu sürede inek :
* Karnındaki yavruyu besler.
* Meme süt bezleri ve işkembesi dinlenir.
* Doğumdan sonra lazım olan besin maddelerini depo eder. Böylece kondisyonu iyi olur.
7 Buzağı doğumdan itibaren sağlıklı olarak bakılıp beslenecek ki iyi damızlık olsun.
8 Doğunca aşı proğramı başlatılıp, hayvan işletmede kaldığı sürede aşıları yapılacak.
(Septisemi, Enterotoksemi, Brusella, Şap, Mastitis, BVD, IBR,Trikoben ve diğer aşılar).
9 Buzağıya ilk üç gün içebildiği kadar kolostrum (Ağız Sütü) verilecek.
Böylece bağışıklık sistemi kuvvetlenecek ve iyi bir damızlık adayı olacak.
10 Buzağı anasını emmeyecek. İnek sağılarak yavru biberon ile beslenecek.
* Ana yavrunun emmesine alışırsa yavruyu anadan ayırınca süt verimi düşer.
* Buzağıya 10 kg canlı ağırlığa 1 litre süt verilecek.(10 kg/1 kg süt)
* Buzağıya en fazla 2 ay (60 Gün) süt verilecek.
11 Buzağının işkembesinin gelişmesi ve iyi bir damızlık olabilmesi için
* kaiteli kesif yem (0-2 Ay Buzağı Başlangıç Yemi ve 2,1-6 Ay Buzağı Büyütme Yemi) ve
* kaliteli kaba yem (Yonca, Fiğ, Yulaf, Arpa, Çayır otu, Mera otu) verilecek.
12 Düvenin ilkine tohumlanmasında yaşı 16,1 ay (450 Gün), ağırlığı en az 350 kg olmalıdır.
13 Gebelikte düve ve inek fazla zayıf veya fazla şişman olmasın.(Kondisyon = 3,0-3,5).
14 Kuruya ayırma sırasında ve kuru dönemde memeler mastitise karşı korunacak.
* Kuruya ayırmadan önce ön sağım, sanra CMT yap. Memede problem yoksa kuruya ayır.
* Mutlaka KURU DÖNEM TÜPÜ kullanılacak.
* Gerektiğinde mastitis aşısı yapılacak.
15 Kuru dönemde hayvan UYGUN KABA YEM ve KESİF YEM ile beslenecek.
Böylece doğumdan sonra oluşabilecek doğum felcine ve kilo kaybına tedbirli olunacak.
16 Doğum hijyen şartlarda yaptırılacak. Ana ve yavrusu mikroplardan korunmuş olacak.
17 Doğumdan sonra ineğe içebildiği kadar bolca ılık su (25-26 Derece) verilecek.
18 Sonunu atmayan hayvana 3. gün müdahale edilerek son alınacak ve tedavi uygulanacak.
19 Hayvanın süt verimi, ağırlığı, kondisyonu ve yaşı dikkate alınarak rasyon yapılacak.
20 Hayvanın yaşadığı ortamın fiziksel ve ıklim yapısı dikkate alınarak rasyon yapılacak.
(Güneş, çamur, soğuk, sıcak, yağış, fırtına, mer#8217;ada otlatma)
Bu şartlar yem tüketimini, dolayısı ile süt verimini etkiler.
21 Mera çok güneşli ise, gölge yoksa, su yoksa, çok uzaksa, yeterli ot yoksa verim düşer.
İneğe meradaki ot kadar eksik kaba yem vererek karnını doyur, sonra meraya çıkar.
22 Hayvanın günlük temel besin maddelerine ihtiyacı tesbit edilerek rasyon yapılmalıdır.
(Protein-Karbonhidrat-Yağ-Vitamin-Mineral Madde)
23 İnek olsun, düve olsun, hayvan doğumdan 20 gün önce süt yemine alıştırılacak.
Hayvan doğurduğu gün 100 kg ağırlığına karşı 1 kg süt yemine başlamalı.(100 Kg/1 Kg).
24 Doğumdan sonra ineğin yem tüketimi çok azdır. İyi beslenemezse verimi düşük kalır.
Hayvanın süt verimi ve ihtiyacı hergün takip edilecek. Kaliteli kaba ve kesif yem verilecek.
25 Hayvan doğurduğu gün, dün, evvelki gün ne yiyor ise aynı yemleri yiyecek.
Doğuran hayvana farklı bir yem (Yal-bulamaç, şekerli su, soğan-sarımsak vb) vermeyin.
26 Hayvana değişik bir yem ( Silaj 10 günde, kuru yemler 5 günde) alıştırılarak verilecek.
27 YEMLERİ NE KADAR TANIYORUZ? Kaba Yem ; Kesif Yem
Rasyon hayvanın ihtiyacı olan GÜNLÜK besin maddelerini ihtiva eden yemlerin toplamıdır.
Rasyonda kaba yemden gelen kuru madde oranı % 40 tan az olamaz.
28 Hayvanlar verdiğimiz yemi tüketebiliyor mu?
* Tüketiyorsa kaba yemi arttır, kesif yemi azalt.
* Tüketemiyorsa kaba yemi azalt, kesif yemi arttır.
29 İşletmede sadece buğday-arpa-mısır kırması ve kepek ile kesif yem yapılamaz.
İşletmede yapılan yemin içinde de temel besin maddeleri dengeli olarak bulunmalı.
Aksi halde hayvanı iyi besleyemeyiz; hayvanın da verimi düşer.
30 Rasyondaki kaba yemin büyüklüğü 1-5 cm boyunda olmalıdır.
1-5 cm den Küçük ve büyük parça oranı % 5+%5=%10 u geçmesin.
HAYVANCILIĞIMIZIN BAŞ DÜŞMANLARINDAN BİRİSİ DE PATOZ SAMANIDIR.
31 Kesif yemler pelet veya granül, eğer yem işletmede yapılıyorsa ezme olmalıdır.
Toz yemin hazmı zor olur, işkembe zarar görür, verim de düşer.
32 Hayvan RASYONU severek yemelidir.
* En iyi rasyon yemlerin tamamının karıştırılarak hayvana verilmesidir.
* Toplam rasyonun kuru maddesi % 50 den az olursa hayvan yemi daha iyi hazmeder.
* Yemin ıslatılıp bekletilerek (Malama, papara yaparak) verilmesi çok tehlikelidir.
* Sadece samanınız varsa Nasrettin Hoca gibi ineğinizin gözüne yeşil gözlük takın.
33 Kantarsız hayvancılık yapılamaz. Hayvanın verdiği süt ve yiyeceği yem tartılmalıdır.
34 Rasyonda sütün kalitesi (% YAĞ, % PROTEİN) dikkate alınmalıdır.
35 Bayat, küflü yemler hayvana çok zarar verir, verimi düşürür.
36 Hayvan günün her saatinde istediği zaman su içebilmelidir.
Hayvan yeme ve suya stres yapmadan kolay ulaşabilmelidir.
37 Yaz-kış hayvanın sırtında hep deri ceket olduğu bilinmelidir.
En iyi verim 10 ila 15 derce arasında alınır.
38 Ortam (Barınak) rutubeti de % 60-80 arasında olmalıdır.
39 Hayvanlar yazın aşırı sıcakda (Güneş altında) ve kışın aşırı soğukta bırakılmamalıdır.
40 Sıcaklarda hayvanın serinlemesi için fan ve su püskürtme sistemi devreye sokulmalıdıdr.
41 Hayvanlar hava cereyanında bırakılmamalıdır.
42 Kışın hayvanın sırtı ıslanmamalıdır. Islanmış ise sağımdan önce kurulanmalıdır.
43 Hayvanın tımar ihtiyacı karşılanmalıdır.(Kaşınma Fırçası) . ;İKİ TIMAR BİR YEMDİR.#8221;
44 Zaman zaman (Senede birkaç kere) hayvan yıkanmalıdır.
45 Hayvanın yattığı yer sap-saman, kum-toprak veya kauçuk yatak olmalıdır.
Beton, taş, ahşap, tuğla yatakta yatan hayvan dinlenemez ve verimi düşük olur.
Günün % 87 si dinlenme yerinde geçer. (DİNLENME+GEVİŞ GETİRME=SÜT ÜRETME.)
46 Her hayvan için uygun bir yatak yeri ve uygun bir kilit sistemi yapılmalı.
Uygun yatak 120 x 240 cm, ideal yemlik eni 75 cm dir.
Yatak ve yemlik miktarı hayvan sayısından %5-6 fazla olursa verim artışı olur.
Böylece hayvanlar kolay beslenir, rahat eder, strese girmez, verimi de artar.
47 Günde üç defa sağım (8 Saat ara ile sağım) verimi artırır.
48 Hayvanlarda boynuz köreltme yapılmalıdır.
* Boynuzsuz hayvan yemliğe kolayca, stressiz girer ve çıkar.
* Boynuzsuz hayvanlar arkadaşlarını boynuzlayıp strese sokmaz.
* Memleketimizde kör Aliler, kör Ahmetler çoğalmaz.
49 Hayvanlar AŞIRI gürültüden uzak tutulacak.
Bunun için hayvanlara devamlı AYNI MÜZİK dinletilebilir.
Kanaatımca inek ne anlar Mozart; tan, ne anlar İbrahim Tatlıses; ten.
Müzik dinletmede amaç ineğe aynı müzik gürültüsünü dinletip aynı gürültüye alıştırmaktır.
Böylece diğer gürültüleri hayvan duymayacak ve strese girmeyecektir.
Ancak her gün aynı müzik dinletilmelidir.
Yem dağıtım vagonunda yem hazırlama ve yem karışımı barınak dışınde yapılmalıdır.
50 Hayvanlara bağrılmayacak ve dövülmeyecek.
51 Hayvanlar gezinme yerinde aşırı güneşten, fırtınadan, lodostan ve çamurdan korunacak.
Bir inek için en az 9-10 m2 uygun gezinme alanı hazırlanacak.
Eğer gezinme alanı dar olursa inekleriniz önce üç, sonra iki memeli olur.
52 Hayvanın gezdiği yerler kaygan ve yaralayıcı özellikte olmayacak.
Gezinme alanında batıcı-yaralayıcı çakıl, taş, sivri çıkıntılar olmayacak. (STRES)
53 Hayvanın devamlı ağzı, kıçı, ayakları ve memeleri gözlenecek.
* Hayvanın geviş getirmesi, ağız, burun ve göz akıntısı kontrol ve takip edilecek.
* Hayvanın dışkısı devamlı kontrol edilecek. İshal mi, yediğini hazmediyor mu, bakılacak.
* Anormal rahim akıntısı var mı, kızgın mı bakılacak.
* Hayvan topal mı? Tırnak yapısı ve ayakları nasıl? Normal yatış ve kalkış yapıyor mu?
54 Senede iki defa tırnak bakımı yapılacak.
55 Mantara karşı göztaşı, formaldehit veya uygun bir kimyasal ile ayaklar dezenfekte edilecek.
56 Verimlilerin sırtından geçinen tembel inekler bulunup ayıklanacak.
57 İnsan kaynağını kaliteli yapamayan işletmenin bol ve kaliteli süt almasını beklemek hayal olur.
EĞİTİM !!! EĞİTİM !!! EĞİTİM !!!
58 Yukarıda eksik veya yanlış olanlar varsa lütfen bildirin.
BİLGİ PAYLAŞILDIKÇA ÇOĞALIR.
Düzenle Kullanıcı Tarafından 15 Mayıs 2012 Salı 11:46:44(UTC)
| Sebep: Sebep Bildirilmesi
