SÜT HUMMASI
Yapılan araştırmalar, süt hummasının ortalama verim yaşını 3-4 yıl kısalttığını göstermektedir.Süt hummasının yaşla sıkı bir ilişkisi bulunmaktadır.Kanada da yapılan araştırmalarda, süt hummasının %75 inin doğumdan sonraki ilk 1-24 saat arasında meydana geldiğini, %3 ünün doğumdan önce ,%6 sının doğumda, %12 sinin ise doğumdan sonraki 25-48 saat arasında ,%4 ünün ise daha sonra oluştuğunu göstermiştir.
Belirtiler.:İlk belirtisi iştahsızlıktır,çünkü sindirim sistemi aktif değildir. Hayvan durgun, kulaklar ve burun delikleri soğuktur.Yürürken denge kayıpları, yana ve arkaya dönüşlerde tökezleme hatta düşme, felç, yığılma ve ayağa kalkamama.
Fizyolojik değişimler:İsminin tam tersine, süt hummasında vucut ısısının yükselmesi değil, tam tersine düşmesi söz konusudur.Sindirim sistemi hareketi azalır yada durur.Yem tüketimi ve dışkılama azalır.
Kan tablosunda görülen en önemli değişim kan Ca ve P düzeyinin azalması buna karşılık Mg düzeyinin artmasıdır.Kan parametresinde hem total Ca da, hem de iyonik ca++ da azalma görülmektedir.
Doğumdan sonra normal 7,7 3,9 3
Süt humması
1.devre 6,2 2,4 3,2
2.devre 5,5 1,8 3,3
3.devre 4,6 1,6 3,3
Süt Humması vitamin D İlişkisi :Araştırmaların gösterdiğine göre, eğer doğum zamanı doğru saptanabilir ise doğumdan 3-5 gün öncesinden başlayarak her gün diyetik olarak verilecek yüksek dozdaki vit D nin, süt hummasını %80 nispetinde önleyebileceği ortaya konulmuştur.Fakat 7 günden fazla diyetik olarak verilecek yüksek dozdaki vit D nin toks** etki yapabileceği göz ardı edilmemelidir.
Alınabilecek önlemler:
1-Pek çok işletmede başvurulan, yarım sağma yani sütün önemli bir kısmını memede bırakma, iyi sonuç vermez.Çünkü sorun, sütün memeden boşaltılması değil, sütün oluşup oluşmadığıdır.Doğumdan önceki sağımın da önemli bir etkisi yoktur.
2-Doğumdan 3-5 gün önce, yüksek düzeyde diyetik olarak verilecek vitamin D, iyi sonuç vermektedir, ancak belirttiğimiz gibi uzun süre uygulandığında, toks** etki yapma riski unutulmamalıdır.
3-Doğumdan önce ineklerin N.R.C standartlarına uygun veya biraz altında Ca ve P ile beslemek oldukça iyi sonuç vermektedir.
Tedavi :Tüm önlemlere rağmen süt hummasının tam olarak önlenmesi pek mümkün olmamaktadır.Ne kadar önlem alınırsa alınsın, zaman zaman süt hummasına maruz kalınmaktadır.Bu durumda iki tedavi yöntemi sıklıkla uygulanır.
1-Süt humması nedeniyle yığılıp kalan bir ineğe, 20-100 gr Ca-glukanat ın damardan verilmesi hayvanı 1-2 saatte ayağa kaldırmaktadır.Ancak Ca-glukonatın %20 lik solusyon içinde ve yavaş yavaş enjekte edilmesi gerekmektedir.Aksi takdirde, kalp kaslarında tahribat meydana gelebilir.
2-Memenin hava ile şişirilerek, süt oluşumunun engellenmesi en etkili yöntemdir, ancak çoğu kez mastitise neden olmaktadır.Bu durumu önlemek için memeye, şişirme işleminden önce antibiyotik enjekte etmek ve basılan havayı ölçerek vermek fayda sağlamaktadır.
